เครื่องมือ ที่จะทำให้อนาคตประเทศอยู่ในกำมือคุณ ผ่านการเลือกตั้ง และพระประสงค์ของพระเจ้า

เช้านี้มีแฮชแท็กหนึ่งโผล่ขึ้นมา นั่นคือ #CambridgeAnalyticaUncovered แฮชแท็กนี่มีที่มาที่ไปที่น่าสนใจมาก มันมาจากวิดีโอที่ถูกเผยแพร่ผ่านช่องข่าวของ Channel 4 ของอังกฤษ โดยผู้ที่บันทึกได้ปกปิดตัวตน (Undercover) ขณะที่กำลังเจรจากับบุคคลจากบริษัทสัญชาติอังกฤษที่ชื่อ “Cambridge Analytica” โดยมีการติดต่อกันหลายครั้ง

เนื้อหาการสนทนาเกี่ยวกับ ผลงานของบริษัทที่สามารถผลักดันให้ผู้ลงสมัครเลือกตั้งมีชัยเหนือคู่แข่ง ในสนามเลือกตั้งได้ ไม่ว่าจะเป็นการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา 2016 และการเลือกตั้งในเคนย่าที่ผ่านมา โดยใช้กลไกและข้อมูลผ่านระบบ Social Network เพื่อวัดผลของแคมเปญ ผลกระทบของข่าวลือที่เกิดขึ้น แต่ว่าผู้ว่าจ้างจะไม่สามารถติดต่อโดยตรงกับ Cambridge Analytica ได้ จะต้องติดต่อผ่านตัวแทนอีกทีหนึ่ง

ในเวลาต่อมาทางบริษัท Cambridge Analytica ได้ออกมาบอกว่า “สิ่งที่เห็นในวิดีโอนั้นเป็นความเข้าใจผิดอย่างมาก และทางบริษัทไม่เคยยุ่งเกี่ยวกับการทุจริตหรือติดสินบนใดๆ ทั้งสิ้น”

ส่วนฝั่งของ Facebook ได้ระงับการใช้ Account ของ Cambridge Analytica รวมถึงได้ออกมายืนยันว่า ข้อมูลบุคคลที่ทาง Cambridge Analytica ได้ไปนั้น ไม่ได้รั่วไหลออกมาจากฐานข้อมูลของ Facebook แต่เป็นการเก็บข้อมูลโดยไม่ได้รับอนุญาต ผ่านแอปของอาจารย์ Aleksandr Kogan จากวิทยาลัย Kosinski’s Cambridge ที่ Alexander Nix ซึ่งดำรงตำแหน่งเป็น CEO ของ Cambridge Analytica ในปัจจุบัน ได้เคยเข้าไปฟังบรรยายเมื่อปี 2014 และมีการคาดการณ์ว่า Cambridge Analytica น่าจะมีข้อมูลบุคคลในฐานข้อมูลมากกว่า 50 ล้านรายชื่อที่ไม่มีความเชื่อมโยงกัน

แอปของอาจารย์ Aleksandr Kogan เป็นรูปแบบของการทำแบบสอบถามส่วนบุคคล ซึ่ง Cambridge Analytica มีการจ่ายเงินเพื่อซื้อโฆษณาสำหรับเชิญชวนให้คนมาทำแบบสอบถามนี้ด้วย โดยแอปนี้จะมีการบันทึกผลสำรวจของแบบสอบถาม ข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ตอบแบบสอบถาม รวมไปถึงเพื่อนของผู้ตอบแบบสอบถามด้วย (ซึ่งแอปแบบนี้ ไม่ใช่เรื่องใหม่อะไร เราใช้มันอยู่เป็นปกติ)

ระบบจะจับคู่ผลจากแบบสำรวจกับข้อมูลผู้ตอบแบบสำรวจ เพื่อค้นหารูปแบบความสัมพันธ์ระหว่างคำตอบในแบบสำรวจกับข้อมูลของบุคคล ก่อนที่จะนำมาสร้างเป็นอัลกอริทึมสำหรับคาดเดาคำตอบของผู้ใช้รายอื่นๆ ต่อไป เพื่อนของผู้ตอบแบบสอบถามจะช่วยสร้างพื้นที่ทดสอบอัลกอริทึมนี้ได้เป็นอย่างดี ซึ่งอัลกอริทึมนี้เองที่เป็นสิ่งที่มีคุณค่ายิ่งต่อการเลือกตั้งของพรรคการเมือง พวกเขาใช้ระบบการซื้อโฆษณาบนเฟซบุ๊ก เพื่อจำกัดกลุ่มเป้าหมายให้ตรงกับกลุ่มคนที่ต้องการ โดยเริ่มต้นนั้นพวกเขาเริ่มทดลองกับกลุ่มคนที่ต้องการจำนวน 1,000 คน แล้วพวกเขาก็ได้รับข้อมูลบุคคลที่ขยายจาก 1,000 คนนั้นมาเป็น 160,000 คน หรือประมาณ 160 คนต่อหนึ่งผู้ตอบแบบสอบถาม และในที่สุดเพียงจ่ายค่าโฆษณาไม่มากนัก ข้อมูลพวกนี้ก็จะกลายเป็นข้อมูลสำคัญของผลการเลือกตั้งในทันที

สิ่งที่ทำให้แอปของอาจารย์ Aleksandr Kogan นี้ผิดกฏหมายคือการได้มาซึ่งข้อมูลโดยปราศจากการยินยอมและทำการซื้อขายข้อมูลบุคคลโดยปราศจากการยินยอม เพราะอาจารย์ Aleksandr Kogan ได้ขายข้อมูลบุคคลให้กับ Cambridge Analytica นี่คือสิ่งที่พวกเขาทำผิด และแน่นอนมันไม่เกี่ยวอะไรกับกลไกในการสร้างอัลกอริทึมเพื่อผลักดันนโยบาย หรือการลดความน่าเชื่อถือของคู่แข่งบนสนามเลือกตั้งเลย

ในความเห็นของผม นวัตกรรมของ Cambridge Analytica นี้ ถือเป็นการเปิดทางให้กับระบบ AI เข้าสู่เส้นทางการเมืองมากขึ้นอย่างมาก แต่ไม่ใช่การที่เราจะถูกปกครองโดย AI แต่เป็นการดึงให้ AI มีพื้นที่ใหม่ ในการมีบทบาทต่อชีวิตของเรามากขึ้น เพราะ AI สามารถเข้าถึงข้อมูลส่วนตัวของเรา รู้จักเราผ่านการเรียนรู้ข้อมูลต่างๆ ที่เราทิ้งไว้บนโลกเสมือน ด้วยกลไกในการเก็บข้อมูล การจับกระแสสังคม และการวัดความเห็นของคนในสังคมผ่าน Social Network และสามารถตรวจสอบผลกระทบของข่าวต่างๆ ต่อคะแนนเสียงของตนหรือคู่แข่งได้ ทำให้พรรคการเมืองสามารถปรับเปลี่ยนนโยบายให้ตรงใจผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งได้มากขึ้น หรือผลักดันแคมเปญที่เป็นที่สนใจของผู้มีสิทธิ์ได้ดียิ่งขึ้น แม้กระทั่งการพยายามดึงข่าวฉาวของคู่แข่งเพื่อลดคะแนนของพรรคตรงข้าม ก็สามารถทำได้เช่นกัน ดังนั้นแม้ผลสรุปของการเลือกตั้งจะมีขึ้นหลังการนับคะแนน แต่ชัยชนะของการเลือกตั้งอาจจะตัดสินกันตั้งแต่ก่อนเปิดคูหาแล้วก็ได้ และไม่แน่เหมือนกันว่า เราอาจะได้เห็นบทบาทของ AI นี้ในการเลือกตั้งครั้งหน้านี้ก็เป็นได้

แน่นอนว่าไม่มีประชาชนคนไหนจะได้ประโยชน์อะไรจากกลไกนี้ เพราะหากพรรคไม่สามารถปฏิบัติตามนโยบายใดๆ ที่ได้หาเสียงไว้ มันก็ไม่เกิดประโยชน์อันใดต่อประชาชนอยู่ดี แต่กลไกนี้อาจจะทำให้เราขยับเข้าใกล้ความเป็นเหยื่อต่อกลไกมากขึ้น มันอาจจะใหม่ในระบบการเมืองและการเลือกตั้ง แต่มันเป็นเรื่องธรรมดาของวงการโฆษณาและสื่อในปัจจุบัน

อ้างอิง

Cambridge Analytica: Warrant sought to inspect company : http://www.bbc.com/news/technology-43465700

Cambridge Analytica: The story so far : http://www.bbc.com/news/technology-43465968

Cambridge Analytica Execs Caught Discussing Extortion And Fake News : https://www.wired.com/story/cambridge-analytica-execs-caught-discussing-extortion-and-fake-news/

Cambridge Analytica caught on tape proposing blackmail, propaganda : https://www.engadget.com/2018/03/19/cambridge-analytica-channel4-investigation-facebook/

Cambridge Analytica boasts of dirty tricks to swing elections : https://www.theguardian.com/uk-news/2018/mar/19/cambridge-analytica-execs-boast-dirty-tricks-honey-traps-elections

How Cambridge Analytica Harvested Facebook Data, Triggering a New Outcry : https://www.nytimes.com/2018/03/19/technology/facebook-cambridge-analytica-explained.html

How Cambridge Analytica turned Facebook ‘likes’ into a lucrative political tool : https://www.theguardian.com/technology/2018/mar/17/facebook-cambridge-analytica-kogan-data-algorithm

Donald Trump State of the Union 2018 : https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Donald_Trump_State_of_the_Union_2018_(39974382192).jpg

Kenya Election Posters  – Image Courtesy: Heinrich-Böll-Stiftung : https://www.flickr.com/photos/121483302@N02/14483736320